ارتودنسی

در دنیای امروزی سالانه میلیون‌ها کودک و بزرگسال برای داشتن دهان ودندانی زیبا تصمیم به شروع درمان ارتودنسی می‌گیرند، انواع مختلفی از درمان ارتودنسی وجود دارد.

انتخاب شما بستگی به این دارد که کدام درمان برای نیازهای شما بهترین است و هر رویکردی مجموعه‌ای از مزایای خاص خود را دارد. در ادامه مطلب با ارتودنسی و انواع آن بیشتر آشنا خواهید شد.

ارتودنسی چیست؟

 مشکلات دندانی مانند دندان‌های شلوغ یا کج می‌تواند باعث مشکلاتی در لبخند زدن و ایجاد فشار بیش از حدی بر روی سایر دندان‌ها، لثه‌ها و مفاصل فک شود.

ارتودنسی شاخه‌ای از دندانپزشکی است که بر اصلاح دندان‌ها و ساختار فک بیمار برای بهبود لبخند کلی تمرکز دارد.

اگر دندان‌های شما کج باشد، روی هم رفته باشد، ریشه آن‌ها پیچ خورده یا میان ‌آن‌ها شکاف داشته باشد، باید به یک متخصص ارتودنسی برای درمان مراجعه نمایید.

نظر بیمار از روند درمان توسط دکتر آصفی:

من وضعیت دندونام خیلی بد بود
تو کلینیک ترنج و پیش دکتر آصفی ارتودنسی کردم. واقعا کارشون عالیه. خدا خیرشون بده. دیگه میتونم راحت بخندم. D:

انواع ارتودنسی

حالا که با اصطلاح ارتودنسی آشنا شدید بهتر است با انواع آن نیز آشنا شوید.

• ارتودنسی ثابت
• ارتودنسی متحرک
• ارتودنسی لینگوال
• ارتودنسی دیمون

1- انواع ارتودنسی ثابت :

براکت‌های فلزی ثابت

بریس‌های فلزی ثابت از زمان‌های قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما امروزه وزن و ساختار سبک‌تری دارند. این براکت‌ها دارای براکت‌های فلزی هستند که روی هر دندان قرار می‌گیرند و همه آن‌ها با سیم ارتودنسی به هم متصل می‌شوند و با فشار دادن روی دندان‌ها باعث حرکت آهسته دندان‌ها در جای مناسب خود می‌شوند.

ارتودنسی خود تنظیم شونده

این نوع ارتودنسی از فلز یا سرامیک ساخته می‌شوند و مزایای زیادی دارند. براکت‌های خود تنظیم شونده نوعی بریس هستند که در آن‌ها دیگر از کش استفاده نمی‌شود و بجای آن از مکانیزم یکپارچه استفاده می‌کنند.

ارتودنسی ثابت پشت دندان

این نوع بریس برخلاف دو بریس قبلی روی سطح داخلی دندان نصب می‌شود و قابل مشاهده نیست. این بریس‌ها مشکلاتی مانند درد در زبان، مشکلات تکلم و تمیز شدن سخت پس از نصب در دهان را برای بیمار به همراه خواهد داشت.

ارتودنسی نامرئی ثابت

در این روش وسایل ارتودنسی روی دندان دیده نمی‌شود. برای همین زیبا سازی دندان و نامرئی بودن بریس‌ها با استقبال بیشتر مردم همراه بوده است. این نوع ارتودنسی نیاز به ظاهری شفاف، زیبا و زمان کمتری برای ویزیت دارد. ارتودنسی ثابت نامرئی را می‌توان به سه شکل استفاده کرد: ارتودنسی نامرئی لینگوال، ارتودنسی نامرئی با پلاک‌های شفاف و ارتودنسی نامرئی با براکت‌های همرنگ دندان.

2-  ارتودنسی متحرک

دستگاه‌های ارتودنسی متحرک نوعی ارتودنسی است که، بیماران می‌توانند در صورت نیاز، هنگام غذا خوردن و مسواک زدن و… برای راحتی بیشتر و بهداشت بهتر آن را از دهان خارج کنند و پس از انجام کار دوباره دستگاه را به سر جای خود قرار ‌دهند.

انواع اورتودنسی متحرک

دستگاه‌های غیرفعال در پایان درمان برای حفظ حرکات انجام شده و برای اینکه دندان‌ها دوباره نامرتب نشوند استفاده می‌شود. برای کارگذاری آن نیاز به انجام عمل نیست، فقط دندان‌ها را در موقعیت خود نگه می‌دارند.

دستگاه‌های فعال این دستگاه‌ها حاوی عناصری هستند که فشار وارد می‌کنند تا دندان‌ها به سر جای مد نظر حرکت کنند.

3- ارتودنسی لینگوال

در ارتودنسی معمولی، براکت‌ها با سیم‌های مخصوص دندان‌ پزشکی به جلوی هر دندان متصل می‌شوند و باندهای لاستیکی یا گیره‌های درون براکت‌ها سیم قوسی را می‌گیرند که دندان‌ها را از طریق تنظیمات تدریجی در راستای هم قرار می‌دهد. این روش ارتودنسی بسیار موثر است، اما، حتی با براکت‌های سرامیکی یا شفاف، قابل مشاهده هستند.

در لغت نامه‌ها کلمه لینگوال به معنای سمت زبان می‌باشد و تفاوت اصلی این نوع بریس با سایر روش‌های ارتودنسی در این است که لینگوال در سمت زبان قرار می‌گیرد. با استفاده از این گزینه، براکت‌ها به صورت سفارشی طراحی شده‌اند تا در داخل دندان شما اعمال شوند. یک برنامه درمانی دقیق به طور خاص برای شما طراحی شده است و سیم‌های قوس‌دار داخل دهان به سمت زبان، دندان‌های شما را به بهترین حالت خود هدایت می‌کنند. تشخیص ارتودنسی لینگوال تقریبا غیرممکن است.

  4- ارتودنسی دیمون

ارتودنسی دیمون کوچک‌تر هستند و تمیز کردن آن‌ها را آسان‌تر و کمتر به چشم می‌آیند. ما می‌خواهیم تجربه شما از بریس‌ها قابل کنترل باشد و در سبک زندگی شما اختلال ایجاد نکند. ارتودنسی دیمون می‌توانند زمان درمان شما را کاهش دهند. بریس‌های سیستم Damon مزایای زیادی دارند:

راحت: براکت‌های دیمون بدون بند که نیازی به سفت شدن ندارند

و روی دندان‌ها و بافت‌ها ملایم هستند

سالم‌تر:  500 الی 600 برابر نیروی کمتر وارد شده به دندان به معنای لثه‌ها و دندان‌های سالم‌تر است.

سریع‌تر: سیم‌هایی با فناوری پیشرفته و حافظه‌دار که به سرعت دندان‌ها را حرکت می‌دهند.

سفارشی: برنامه درمانی متناسب با وضعیت شما است و دفعات مراجعه شما به دندانپزشکی قابل برنامه‌ریزی است. پس با ارتودنسی دیمون می‌توانید در وقت و هزینه صرفه جویی کنید.

معرفی براکت‌ها و انواع لوازم استفاده شده در ارتودنسی

ارتودنتیست‌ها با تمرکز بر انواع علاقه و همچنین بودجه ارائه شده در بیماران خود، موفق شده‌اند انواع مختلفی از براکت‌ها را ارائه دهند. همه این انواع براکت‌های دندانی به طور خاص از یک دیدگاه خوب هستند. سهولت و بودجه خود را در نظر بگیرید و یک گزینه خوب برای خود انتخاب کنید.

1-  براکت های سرامیکی

براکت‌های سرامیکی معمولاً به ‌عنوان براکت‌های زیبایی شناخته می‌شوند، به دلیل ظاهر شفاف‌شان محبوبیت زیادی دارند. اگرچه با گذشت زمان کمی مایل به زرد می‌شوند، اما تشخیص آن‌ها در ابتدا دشوار است. اگر نمی‌توانید با ایده فلز روی دندان‌هایتان کنار بیایید، این‌ها بهترین بریس‌های مورد استفاده شما باشند.

2-  براکت‌های پلاستیکی

براکت‌های پلاستیکی، یکی دیگر از انواع براکت‌ها در ارتودنسی، زیبایی و راحتی را به طور همزمان فراهم می‌کند. الیاف پلاستیکی متناسب با دندان‌های بیمار رنگ می‌شوند. جدای از آن، لبه‌های نرم آن‌ها تا حد زیادی از ناراحتی آن‌ها می‌کاهد. با این حال، آن‌ها ممکن است در مقایسه با سایر انواع براکت‌های ارتودنسی دوام نداشته باشند.

 

3-  براکت‌های فولادی ضد زنگ

براکت‌های فولادی ضد زنگ نه تنها متداول‌ترین براکت‌های فلزی هستند، بلکه هم از نظر دوام و هم از نظر بودجه بهترین براکت‌های موجود در بازار هستند، این براکت‌های فولادی ضد زنگ از همان ابتدا توسط متخصصین ارتودنسی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

4- براکت های لینگوال

براکت‌های لینگوال هیچ تفاوتی با سایر انواع براکت‌های ارتودنسی فلزی ندارند. تنها تفاوت این است که آن‌ها به جای جلویی دندان‌ها به پشت دندان‌ها متصل می‌شوند. این به ویژه برای کسانی که به دنبال گزینه‌های زیبایی هستند جذاب است.

پس از آشنایی با چهار مورد از پرکاربردترین و محبوب‌ترین نوع براکت‌ها اکنون به سراغ معرفی سایر ابزار‌های مورد استفاده در ارتودنسی می‌پردازیم.

باندها

باندها حلقه‌های فلزی هستند که در اطراف دندان‌های آسیاب یا دندان‌های عقب قرار می‌گیرند. هر کدام یک اتصال فلزی دارند که در قسمت بیرونی محل اتصال سیم کمانی جوش داده شده است.

سیم کمانی

آرچ وایر سیمی است که تمام براکت‌ها و باندها را به هم متصل می‌کند. کار واقعی تراز کردن براکت‌ها و در نتیجه تراز کردن دندان‌ها را انجام می‌دهد. هنگامی که دکتر برای یک خم در سیم کمانی قرار می‌دهد، دندان‌ها به دنبال آن حرکت می‌کنند. هنگامی که فضاها بسته می‌شوند، دندان‌ها مانند یک مسیر در امتداد سیم کمانی می‌لغزند.

جداکننده

جداکننده‌ها (یا اسپیسرها) نوارهای لاستیکی کوچکی هستند که برای ایجاد فاصله بین دندان‌های عقب قبل از گرفتن بریس استفاده می‌شوند. این‌ها بین دندان‌های آسیاب که نیاز به نوارهای فلزی در اطراف خود دارند استفاده می‌شود. دندان‌ها معمولاً خیلی محکم در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. برای اینکه فضایی برای ضخامت باند ایجاد کنیم، باید حدود یک هفته بین دندان‌های شما جداکننده‌ها قرار دهیم. جداکننده‌ها کمی دندان‌ها را از هم جدا می‌کنند تا نوارهایی در اطراف آن‌ها قرار گیرند.

نگهدارنده‌ها

نگهدارنده‌ها برای ثابت نگه داشتن (یا نگه داشتن) دندان‌های شما پس از برداشتن بریس‌ها استفاده می‌شوند و بخش مهمی از درمان موفق ارتودنسی هستند. همانطور که دندان‌ها توسط بریس‌های شما حرکت می‌کنند، این الیاف کشیده می‌شوند. فیبرها می‌خواهند با برداشتن نیروی ارتودنسی دندان‌ها را به موقعیت قبلی خود برگردانند. نگهدارنده‌ها به جلوگیری از این امر کمک می‌کنند و به الیاف فرصت می‌دهند تا در موقعیت‌های جدید خود سازماندهی مجدد کنند. هرچه نگهدارنده‌ها طولانی‌تر استفاده شوند، احتمال عود یا حرکت دندان‌های شما کمتر می‌شود.

مراحل ارتودنسی

درمان ارتودنسی یک سیستم گام به گام است. در حالی که هر مورد ارتودنسی با مورد بعدی متفاوت است، در اینجا ما شما را از طریق سه مرحله درمان ارتودنسی راهنمایی می‌کنیم تا بدانید در هر مرحله چه اتفاقی رخ خواهد داد.

فاز اول – پیش بریس ها

شما و متخصص ارتودنسی باید قبل از اینکه برای بریس آماده شوید، مقدماتی را انجام دهید.

اولین معاینه

در اولین معاینه، موقعیت تمام دندان‌های شما را بررسی می‌کنیم و تصمیم می‌گیریم که چه گزینه‌های ارتودنسی در دسترس شماست

عکس‌برداری

در مرحله بعد، ما شما را برای عکس‌برداری می‌فرستیم. پس از تصویر برداری؛ می‌توانیم که ریشه دندان‌ها و استخوان‌های فک شما را ببینیم و مشکلات زمینه‌ای سلامت دهان را بررسی کنیم.

معاینه دوم

در این بازدید، اسکن‌های داخل دهانی دندان‌های شما را می‌گیریم. ازاطلاعات به دست آمده برای تهیه یک برنامه درمانی دقیق استفاده می‌شود.

فاز دوم – درمان

این مرحله فعال درمان شماست.

گام یک

وقت آن است که بریس‌های خود را اعمال کنید

 سپس هر دندان را قبل از استفاده از چسب دندانی آماده می‌کنیم تا براکت‌ها را به صورت دندان بچسبانیم. هنگامی که براکت‌ها در جای خود قرار گرفتند، سیم‌های کمانی را در آن قرار می‌دهیم. درمانگر به شما نحوه مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با بریس را به شما نشان می‌دهد.

 در مرحله اول درمان، ما دندان‌های شما را در موقعیت دلخواه خود تراز و تراز می‌کنیم. برای انجام این کار، هر چهار تا هشت هفته یکبار به کلینیک مراجعه می‌کنید تا بریس‌های خود را تنظیم کنید تا دندان‌هایتان به موقعیت دلخواه خود ادامه دهند.

مرحله دوم  

هنگامی که دندان‌های شما در یک سطح قرار گرفتند، وقت آن است که روی هرگونه مشکل که نیاز به اصلاح داشته باشد کار شود  برخی از بیماران دارای شکاف‌هایی هستند که در این مرحله آن‌ها را می‌بندیم یا فضاهایی از کشیدن دندان باقی مانده است که متخصص ارتودنسی با بریس‌ها آن‌ها را می‌بندد.

 مرحله سوم

بسته به درمانی که انجام داده‌اید، ارتودنتیست شما ممکن است یک نگهدارنده ثابت برای قوس پایین (یا هر دو قوس) توصیه کند تا مطمئن شود دندان‌های شما در موقعیت دلخواه خود باقی می‌مانند.

در مرحله بعد، ما قالب‌هایی از دندان‌های شما برای نگهدارنده‌های متحرک شما می‌گیریم و چند عکس از لبخند زیبای جدید شما می‌گیریم.

جداکننده‌ها

حدود یک هفته قبل از اتمام براکت‌ها، برای جداکننده‌ها به کلینیک می‌آیید. اینها نوارهای لاستیکی هستند که در اطراف دندان‌های عقبی شما قرار می‌گیرند، بنابراین در روز استفاده از بریس جا برای قرار دادن حلقه‌های فلزی روی دندان‌های لنگر پشت شما وجود دارد.

فاز سوم

نگهدارنده‌های متحرک شما یک یا دو روز پس از برداشتن بریس‌های شما در دهان شما قرار می‌گیرد. شما باید به مدت حداقل سه ماه از نگهدارنده‌های نگهدارنده خود استفاده کنید تا زمانی که دندان‌ها و لثه‌هایتان آرام می‌شوند. بعد از سه ماه، شما به متخصص ارتودنسی خود مراجعه می‌کنید و یا شروع به استفاده از نگهدارنده‌ها به مدت 12 ساعت در شب می‌کنید یا به استفاده تمام وقت آن‌ها را برای مدتی بیشتر ادامه می‌دهید.

ارتودنسی کودکان

ارتودنسی در دوران کودکی موثرتر است، زیرا ساختارهای استخوانی اطراف دندان هنوز در حال رشد هستند. تشخیص و اصلاح مشکلات استخوان‌های فک بالا در مراحل اولیه قبل از رشد کامل آنها آسان‌تر است. پس از دوران کودکی، ساختار استخوانی صورت تنها با جراحی  قابل اصلاح است که ممکن است با جراحی ارتودنسی ترکیب شود.

 درمان ارتودنسی در اطفال دو فازی است. در سال هشتم یا نهم، یک دستگاه ثابت، یک دستگاه متحرک یا ترکیبی از این دو شروع می‌شود. دستگاه بستگی به نیازهای منحصر به فرد کودک دارد. این بخش از درمان از 10 تا 14 ماه طول می‌کشد. با شروع درمان با دندان‌های شیری می‌توان مسیری را برای رویش دندان‌های دائمی باز کرد.

پس از یک دوره استراحت، مرحله دوم در اواخر دوران پیش از نوجوانی بین سنین 11-12 شروع می‌شود. این مرحله به طور کلی 12 تا 20 ماه طول می‌کشد و شامل وسایلی است که به کودک شما کمک می‌کند تا لبخندی طبیعی داشته باشد.

 درمان زود هنگام ارتودنسی در کودکی می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد، از جمله:

• افزایش اعتماد به نفس و ظاهر زیبایی.
• افزایش احتمال رشد مناسب فک.
• کاهش خطر دندان قروچه (قروچه دندان).
• کاهش خطر پوسیدگی در دوران کودکی، بیماری پریودنتال و پوسیدگی دندان.
• کاهش خطر نهفته شدن دندان‌های بالغ
• کاهش خطر مشکلات گفتاری
• کاهش خطر آسیب دندان، لثه و استخوان فک.

از سوی دیگر در کودکی به واسطه شاکله استخوان‌های بدن در کودکان درد و خونریزی کمتر است ترمیم زخم سریعتر انجام می‌شود و احتمال عمل‌های سخت لثه و فک کمتر خواهد بود پس هرچه سریعتر اقدام به ارتودنسی انجام دهید راحت‌تر دندانهایتان شکلی زیبا می‌گیرند و هزینه‌های کمتری برای شما خواهد داشت.

ارتودنسی در دوران بارداری

این عقیده که برخی‌ها دارند که ارتودنسی بر سلامت شما و کودکتان تاثیر می‌گذارد کاملا غلط است اتفاقا قبل از باداری و زمان بارداری بهترین زمان برای انجام ارتودنسی است چرا که انجام درمان ارتودنسی قبل از اینکه کودک جدید زندگی شما برسد، آسان‌تر است. زیرا شما قبل از رسیدن به وظایف سخت مادری این چالش را از پیش پای خود برداشته‌اید.

برسی رژیم غذایی در زمان ارتودنسی:

رژیم غذایی با پروتئین بالا تولید شیر مادر را افزایش می‌دهد پس شما باید بیشتر توجه‌تان به مصرف پروتئین باشد و در هنگام استفاده از بریس از غذاهای زیر اجتناب کنید:

• غذاهای ترد مانند چوب شور، آجیل، سیب و هویج
• غذاهای سفت مانند رول و نان شیرینی سفت، پوسته پیتزا یا استیک
• غذاهای جویدنی مانند تافی، آب نبات صمغی یا میوه‌های خشک
• غذاهای شکننده مانند چیپس، ذرت بو داده، دانه‌ها یا آب نبات با پوشش پوسته
• آب نبات‌های سخت مانند آب نبات، نعناع، قطره لیمو یا کره

یخ: اگر یکی از زنانی هستید که در دوران بارداری دچار تورم لثه‌ها می‌شوید، ممکن است وسوسه شوید که یخ بجوید تا درد را بی‌حس کند. این کار را نکنید! ممکن است براکت های شما را بشکند.

و در نهایت باید بدانید انجام یا ادامه درمان ارتودنسی در دوران بارداری کاملا بی‌خطر است. اگر باردار هستید و به فکر شروع درمان ارتودنسی هستید، عاقلانه است که از قبل با متخصص زنان و زایمان خود صحبت کنید و نتیجه را به متخصص ارتودنسی خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است برخی از داروها برای سلامت شما و فرزندتان مضر باشد پس برخی از رویکردهای مراقبت از شما را تغییر خواهد کرد.

ارتودنسی در بزرگسالی

ارتودنسی فقط یک موضوع زیبایی نیست. دندان‌های نامناسب می‌توانند منجر به مشکلات جدی‌تر دندانی یا حتی سلامتی شوند، هضم ضعیف، از دست دادن دندان، سردرد، گردن درد یا حتی مشکل در تلفظ صداهای خاص.

 ارتودنسی در بزرگسالان به سه صورت امکان پذیر است

 دسته اول، کسانی هستند که قبلاً نتوانسته‌اند درمان شوند، که می‌تواند به دلایلی باشد.

دسته دوم، بزرگسالانی هستند که قبلاً در جوانی بریس داشته‌اند. در مورد کسانی که مجبور به تکرار درمان با ارتودنسی هستند، این مشکلی است که معمولاً به عدم استفاده از ریتینر در پایان درمان مربوط می‌شود.

 در نهایت، بیمارانی هستند که در کودکی نیازی به ارتودنسی نداشتند، اما ممکن است در بزرگسالی به دلیل رشد دندان عقل و جابجایی دندان‌ها و یا ایجاد شلوغی به آن نیاز داشته باشند.

طول درمان ارتودنسی برای بزرگسالان بستگی به نوع ارتودنسی دارد. با این حال، مدت زمان معمول درمان‌های ارتودنسی معمولا از 6 ماه تا 2 سال متغیر است.

در بزرگسالی نیز از انواع براکت می‌شود استفاده کرد اما بدلیل استحکام بیشتر دندان و تشکیل الگوی دهان و دندان بهتر است ابتدا از ارتودنسی ثابت با براکت فلزی استفاده شود و پس از رفع ایرادات مهم تعویض براکت انجام شود.

ارتودنسی منحصر به سن و سال خاصی نیست

داشتن لبخندی زیبا حق همه انسان‌ها در تمامی سنین است پس از کودکی تا بزرگسالی امکان انجام ارتودنسی وجود دارد. عمل ارتودنسی حتی در زمان بارداری نیز ممکن است و خطری برای سلامت مادر و فرزند ندارد. امروزه به واسطه استقبال مردم از ارتودنسی انواع و اقسام براکت‌ها تولید شده است و اگر دوست ندارید براکت‌هایتان پیدا باشد نیز راهکاری وجود دارد. دیگر مثل گذشته نیست که فقط یک مدل براکت فولادی وجود داشته باشد. در حال حاظر انواع براکت‌های شفاف و رنگ دندان وجود دارد از سوی دیگر نوعی براکت است که فقط در داخل دهان سمت زبان فرد قرار می‌گیرد.