یکی از پرسشهای رایج در این زمینه آن است که آیا ارتودنسی میتواند باعث لاغر شدن صورت شود؟ برخی افراد پس از دریافت بریسها، تغییراتی در فرم صورت خود مشاهده میکنند که ممکن است برای عدهای جذاب و برای برخی دیگر ناخوشایند باشد. این تغییرات معمولاً بهدلیل عوامل مختلفی مانند فشار وارده بر فک، تغییر نحوه جویدن و حتی کاهش موقت وزن در دوره درمان رخ میدهد.
اما آیا واقعاً ارتودنسی بهطور مستقیم بر فرم چهره تأثیر میگذارد یا این تغییرات موقتی و غیرمستقیم هستند؟ در پاسخ به این سوال باید اشاره کنیم که ارتودنسی مستقیماً باعث کاهش چربی صورت نمیشود، اما با اصلاح ناهنجاریهای دندانی و فکی، تناسب و فرم چهره را بهبود داده و گاهی ظاهری لاغرتر و متعادلتر ایجاد میکند.
دلایل لاغری صورت در دوران ارتودنسی
عوامل متعددی وجود دارند که سبب لاغری صورت افراد در دوران ارتودنسی میشوند. در ادامه این بخش به مهمترین دلایل دلایل لاغری صورت در دوران ارتودنسی اشاره خواهیم کرد.
تغییر رژیم غذایی و کاهش وزن عمومی
یکی از دلایل شایع لاغری صورت در دوران ارتودنسی، تغییرات در رژیم غذایی بهشمار میرود. در هفتهها یا ماههای ابتدایی استفاده از بریس، به دلیل فشار وارد شده به دندانها و حساسیت دهان، بسیاری از بیماران تمایل دارند از غذاهای نرمتر و کمحجمتر استفاده کنند.
این تغییر میتواند باعث کاهش دریافت کالری روزانه شود. در نتیجه، کاهش وزن عمومی بدن اتفاق میافتد و به تبع آن، صورت نیز لاغرتر به نظر میرسد. البته این کاهش وزن معمولاً موقتی است و با عادت کردن بیمار به شرایط جدید، رژیم غذایی به حالت طبیعی بازمیگردد.
لازم است بیماران در این دوره با استفاده از مواد غذایی مغذی و نرم، از افت شدید وزن جلوگیری کنند تا سلامت عمومی بدن حفظ شود. مصرف اسموتیها، سوپهای غلیظ و غذاهای پورهشده میتواند به تأمین انرژی مورد نیاز کمک کند و در عین حال به دندانها فشار زیادی وارد نکند.
اگر سوالی درباره هزینه و قیمت ارتودنسی در تهران دارید محتوای هزینه ارتودنسی میتواند خیلی برای شما کارگشا باشد. در این محتوا درباره هزینه انواع ارتودنسی صحبت کردیم.
تغییر موقعیت فک و دندانها
ارتودنسی با جابهجا کردن تدریجی دندانها و اصلاح موقعیت فکها، نهتنها لبخند را زیباتر میکند بلکه میتواند به تغییرات ظاهری صورت نیز منجر شود.
هنگامی که فکها در موقعیت صحیح خود قرار میگیرند، زاویهها و خطوط صورت دچار تغییر میشوند. بهعنوان مثال، اصلاح جلو بودن یا عقب بودن فک ممکن است باعث کشیدهتر شدن چهره یا کاهش حجم ظاهری بخش پایینی صورت شود.
این تغییرات میتوانند باعث شوند که صورت لاغرتر دیده شود، حتی اگر وزن فرد تغییر نکرده باشد. همچنین تنظیم بایت (نحوه تماس دندانهای بالا و پایین) میتواند فشار نامتوازن بر عضلات صورت را کاهش دهد و به مرور، فرم متعادلتری در ناحیه فک و چانه ایجاد کند. این اثرات در افرادی که قبل از درمان دچار ناهنجاریهای فکی قابلتوجه بودند، مشهودتر خواهد بود.

کاهش ورم و التهاب بافتهای دهان
در برخی افراد، ناهنجاریهای دندانی یا فکی میتواند موجب فشار بیش از حد به بافتهای نرم دهان و حتی التهاب مزمن شود. پیش از ارتودنسی، این التهاب یا تورم ممکن است بهطور غیرمستقیم حجم بیشتری در ناحیه صورت ایجاد کند.
با شروع درمان ارتودنسی و اصلاح تدریجی وضعیت دندانها و فکها، این فشار کاهش یافته و التهاب بافتهای اطراف دندانها کمتر میشود. در نتیجه، صورت ممکن است ظریفتر و کمحجمتر به نظر برسد. همچنین، ارتودنسی با بهبود عملکرد جویدن و توزیع مناسب فشار روی دندانها، سلامت لثه و بافتهای دهانی را تقویت میکند که این امر در کاهش ورم مؤثر است.
این تغییر اغلب تدریجی بوده و بیمار ممکن است آن را پس از گذشت چند ماه متوجه شود. البته باید توجه داشت که این لاغری ناشی از بهبود بافتی است و ارتباطی با کاهش توده عضلانی یا چربی ندارد.
تغییر فرم لبها و گونهها
ارتودنسی با تنظیم موقعیت دندانها و فکها، به شکلگیری فرم جدیدی برای لبها و گونهها کمک میکند. برای مثال، اگر قبل از درمان دندانهای جلویی بیش از حد جلو آمده باشند، لبها نیز برجستهتر دیده میشوند. با اصلاح این وضعیت، لبها به حالت طبیعیتری بازمیگردند و ممکن است صورت لاغرتر یا ظریفتر به نظر برسد.
تغییر فرم فک نیز میتواند بر زاویه گونهها اثر بگذارد و باعث شود خطوط صورت مشخصتر شود. این تغییرات بهخصوص در نیمرخ قابل مشاهدهاند، جایی که موقعیت جدید دندانها و فکها سبب ایجاد تناسب بیشتر میان بینی، لبها و چانه میشود.
هرچند این تغییرات معمولاً ملایم و تدریجی هستند، اما در مجموع میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر جذابیت و هماهنگی چهره داشته باشند. به همین دلیل بسیاری از بیماران پس از پایان ارتودنسی، از نتیجه ظاهری آن نیز رضایت بالایی دارند.
تأثیر ارتودنسی بر اجزای مختلف صورت
تاثیر ارتودنسی بر اجزای مختلف صورت را میتوان در همان ماههای ابتدایی مشاهده کرد. با این حال، ارتودنسی بر اجزای مختلف چهره افراد اثرات متفاوتی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
تأثیر بر گونهها
ارتودنسی میتواند به شکل غیرمستقیم بر فرم و برجستگی گونهها اثر بگذارد. اصلاح ناهنجاریهای دندانی و فکی، باعث تغییر موقعیت فک و نحوه توزیع فشار ناشی از جویدن میشود. این تغییرات میتوانند به بهبود ساختار صورت و ایجاد تناسب بیشتر در ناحیه میانی صورت کمک کنند.
وقتی دندانها در جایگاه صحیح خود قرار میگیرند، حمایت بهتری از بافتهای نرم صورت از جمله گونهها صورت میگیرد.
در برخی بیماران، این تغییرات سبب میشود گونهها کمی برجستهتر یا خوشفرمتر به نظر برسند. همچنین، کاهش فشار نامتعادل بر عضلات صورت میتواند به بهبود ظاهر کلی گونهها کمک کند.
باید توجه داشت که این تغییرات معمولاً تدریجی و ظریف هستند و طی ماهها درمان ارتودنسی شکل میگیرند. ارتودنسی علاوه بر بهبود عملکرد دهان و دندان، با اصلاح موقعیت فکها به ایجاد هماهنگی بیشتر میان گونهها، لبها و سایر اجزای صورت کمک کرده که نتیجه آن، چهرهای متناسبتر و زیباتر خواهد بود.
تأثیر بر لبها
موقعیت دندانها و فکها تأثیر مستقیمی بر فرم و حالت لبها دارد. افرادی که دندانهای جلویی آنها جلوتر یا عقبتر از حد طبیعی قرار دارد، معمولاً تغییرات محسوسی در برجستگی یا فرم لبهای خود مشاهده میکنند. ارتودنسی با مرتبسازی دندانها و تنظیم موقعیت فکها، این ناهنجاریها را اصلاح میکند و باعث میشود لبها به حالت طبیعی و متعادلتری بازگردند.
برای مثال، اگر پیش از درمان، لبها به دلیل جلو بودن دندانها برجستهتر به نظر میرسیدند، پس از درمان این برجستگی کاهش یافته و فرم لبها هماهنگتر با سایر اجزای چهره میشود.
همچنین، ارتودنسی میتواند به بهبود تقارن لبها کمک کند، به ویژه زمانی که مشکلات فکی منجر به عدم توازن میان طرفین صورت شده باشد. این تغییرات نه تنها از نظر زیباییشناسی اهمیت دارند بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس فرد نیز میشوند.

تأثیر بر بینی
هرچند ارتودنسی به طور مستقیم بر ساختار بینی اثر نمیگذارد، اما تغییرات ایجادشده در موقعیت فکها و تناسب کلی صورت میتواند بهطور غیرمستقیم بر ظاهر بینی تأثیر بگذارد.
زمانی که فک بالا و پایین در جایگاه صحیح خود قرار میگیرند، خطوط صورت متعادلتر میشود و این تغییر سبب خواهد شد که بینی در مقایسه با سایر اجزای چهره متناسبتر به نظر برسد.
به عنوان مثال، افرادی که پیش از درمان فک بالای عقبرفته داشتند، ممکن است بینیشان برجستهتر دیده شود، اما پس از اصلاح فک، این حالت کاهش پیدا میکند. علاوه بر این، درمان ارتودنسی در برخی موارد میتواند مشکلات تنفسی ناشی از ناهنجاریهای فکی را کاهش دهد که این موضوع به بهبود عملکرد بینی کمک میکند.
همچنین اگر سوالاتی در زمینه عمل بینی و ارتودنسی دارید مقاله تاثیر ارتودنسی بر بینی میتواند مفید باشد.
تأثیر بر چانه و زاویه فک
ارتودنسی با اصلاح موقعیت دندانها و فکها، میتواند تأثیر چشمگیری بر فرم چانه و زاویه فک بگذارد. در مواردی که فک پایین جلوتر یا عقبتر از حد طبیعی قرار دارد، این ناهنجاری باعث تغییر در زاویه بین فک و گردن و همچنین ظاهر کلی چانه خواهد شد.
درمان ارتودنسی با جابهجا کردن تدریجی دندانها و هماهنگ کردن موقعیت فکها، این عدم تعادل را برطرف میکند. نتیجه این فرآیند، بهبود خطوط فک، افزایش وضوح زاویه فکی و ایجاد ظاهری متعادلتر در نیمرخ است.
به عنوان مثال، در افرادی که دچار اوربایت یا آندربایت شدید هستند، پس از درمان ارتودنسی، فرم چانه طبیعیتر و هماهنگتر با سایر اجزای صورت میشود. همچنین، این تغییرات میتوانند به ایجاد ظاهری جوانتر و شادابتر کمک کنند. در بسیاری از بیماران، بهبود زاویه فک و چانه پس از ارتودنسی، نه تنها ظاهر را ارتقاء میدهد بلکه عملکرد جویدن و گفتار را نیز بهبود میبخشد.

تأثیر بر تقارن کلی صورت
یکی از مهمترین نتایج ارتودنسی، بهبود تقارن کلی صورت است. ناهنجاریهای دندانی و فکی میتوانند باعث شوند بخشهایی از صورت نامتقارن به نظر برسند، برای مثال یکی از طرفین صورت برجستهتر یا فرو رفتهتر دیده شود.
درمان ارتودنسی با اصلاح موقعیت دندانها و فکها، این عدم توازن را برطرف کرده و هماهنگی میان اجزای چهره را افزایش میدهد. این تغییرات بهویژه در نواحی اطراف دهان، فک و نیمرخ قابل مشاهده است.
همچنین، بهبود تقارن صورت میتواند تأثیر مثبتی بر اعتماد به نفس فرد داشته باشد، زیرا چهره متقارن معمولاً از نظر زیباییشناسی جذابتر تلقی میشود. در برخی موارد، ارتودنسی حتی میتواند ظاهر چشمها و ابروها را نیز به طور غیرمستقیم متعادلتر کند، زیرا تغییرات در ساختار فک میتواند بر تناسب کلی خطوط صورت اثرگذار باشد.
تفاوت تغییرات چهره در ارتودنسی کودکان و بزرگسالان
تغییرات چهره در ارتودنسی، به دلیل تفاوت در رشد و انعطافپذیری استخوان و بافتهای صورت، در کودکان و بزرگسالان به شکل متفاوتی رخ میدهد. در کودکان، استخوانهای فک هنوز در حال رشد هستند و همین ویژگی امکان هدایت و اصلاح موقعیت فک را با روشهای ارتودنسی سادهتر فراهم میکند.
این امر در مواردی که فک بالا یا پایین جلوتر یا عقبتر از حالت طبیعی قرار دارد، مشهود است. در مقابل، در بزرگسالان، استخوانهای فک تثبیت شده و انعطاف کمتری دارند، بنابراین تغییرات ساختاری محدودتر بوده و در بسیاری از موارد نیاز به درمانهای تکمیلی مانند جراحی فک (ارتوگناتیک) وجود دارد.
بافتهای نرم صورت نیز در کودکان انعطاف بیشتری داشته و سریعتر با تغییر موقعیت دندانها و فکها هماهنگ میشوند، در حالی که در بزرگسالان، سفتتر بودن بافتها منجر به طولانیتر شدن روند سازگاری میشود. همچنین، در بزرگسالان احتمال بروز عوارضی مانند تحلیل استخوان یا مشکلات لثهای بیشتر است.
از اینرو، ارتودنسی در کودکان معمولاً با تغییرات ظاهری محسوستر و در زمان کوتاهتر همراه است، در حالی که در بزرگسالان، تغییرات تدریجیتر و گاهی نیازمند درمانهای مکمل برای دستیابی به نتیجه مطلوب هستند.
لاغری صورت در ارتودنسی؛ واقعیت یا شایعه؟
لاغرتر به نظر رسیدن صورت پس از ارتودنسی، موضوعی است که بسیاری از بیماران درباره آن پرسش دارند. واقعیت این است که ارتودنسی بهطور مستقیم باعث کاهش چربی صورت یا لاغری واقعی نمیشود، اما میتواند تغییراتی در ساختار و تناسب چهره ایجاد کند که ظاهری باریکتر به آن بدهد. این تغییرات اغلب به دلیل اصلاح موقعیت دندانها و فکها رخ میدهد.
وقتی دندانهای جلو بیرونزده یا فکها در موقعیت نادرست قرار دارند، ممکن است بخشهایی از صورت پهنتر یا برجستهتر به نظر برسند. با درمان ارتودنسی و قرار گرفتن دندانها و فکها در وضعیت صحیح، این برجستگیها کاهش یافته و خطوط صورت متعادلتر میشوند. به همین دلیل، برخی افراد پس از اتمام ارتودنسی متوجه میشوند که چهرهشان ظریفتر و متناسبتر شده است.
با این حال، این تغییر برای همه بیماران یکسان نیست. در افرادی که ناهنجاریهای فکی یا برجستگی دندانی قابلتوجهی ندارند، ارتودنسی ممکن است تغییر محسوسی در فرم صورت ایجاد نکند. همچنین، عوامل دیگری مانند سن، انعطافپذیری بافتها و حتی رژیم غذایی در طول درمان میتوانند بر ظاهر صورت اثر بگذارند.
به طور کلی، لاغری صورت در ارتودنسی بیشتر یک تغییر بصری ناشی از بهبود تناسب و تقارن اجزای صورت است، نه کاهش واقعی بافت یا حجم آن. برای پیشبینی دقیق این تغییرات، مشاوره با یک متخصص ارتودنسی و بررسی کامل وضعیت دندانها و فک از اهمیت زیادی برخوردار است.
راهکارهای جلوگیری از لاغری ناخواسته صورت در طول درمان ارتودنسی
برای جلوگیری از لاغری ناخواسته صورت در طول درمان ارتودنسی راهحلهای مختلفی توسط متخصصین این حوزه ارائه شده است که در ادامه این بخش به آنها خواهیم پرداخت.
تغذیه مناسب و پرکالری سالم
برای جلوگیری از لاغری ناخواسته صورت در طول ارتودنسی، مهمترین اقدام رعایت یک رژیم غذایی پرکالری اما سالم است. از آنجا که در این دوران معمولاً غذاهای سفت و سخت کنار گذاشته میشوند، ممکن است دریافت کالری روزانه کاهش یابد. برای جبران این مسئله، بهتر است از غذاهای نرم، مغذی و پرانرژی مانند اسموتیهای میوهای، سوپهای غلیظ، پوره سیبزمینی، ماکارونی نرم، تخممرغ و آجیل آسیابشده استفاده کنید.
تقسیم وعدههای غذایی به ۵ یا ۶ وعده کوچک در طول روز میتواند به تامین انرژی مداوم کمک کند. مصرف پروتئین کافی (ماهی، مرغ، حبوبات) نیز برای حفظ حجم عضلات صورت ضروری است. علاوه بر این، میوهها و سبزیجات پخته یا بخارپز، ویتامینها و مواد معدنی لازم برای حفظ سلامت پوست و بافتهای صورت را تامین میکنند.
باید از غذاهای سفت و چسبنده که ممکن است به براکتها آسیب بزنند یا فشار زیادی به فک وارد کنند، اجتناب شود. رعایت این نکات به حفظ انرژی، سلامت و فرم صورت کمک میکند.
تمرینات عضلات صورت
تمرینات منظم برای تقویت عضلات صورت میتواند از تحلیل رفتن یا افتادگی آنها در طول درمان ارتودنسی جلوگیری کند. این تمرینات که به آنها «یوگای صورت» نیز گفته میشود، شامل حرکات سادهای مانند باز و بسته کردن دهان بهصورت کنترلشده، لبخند کشیده و نگهداشتن آن برای چند ثانیه، و حرکت دادن گونهها به سمت بالا است.
این حرکات موجب تقویت عضلات اطراف گونهها، فک و لبها شده و گردش خون را در ناحیه صورت افزایش میدهد. نتیجه آن، شادابی پوست و جلوگیری از ظاهر لاغر یا خسته صورت است.
انجام روزانه ۵ تا ۱۰ دقیقه تمرین، بهویژه بعد از وعدههای غذایی و مسواک زدن، میتواند تاثیر قابل توجهی داشته باشد. در کنار این تمرینات، ماساژ ملایم صورت با روغنهای گیاهی مانند روغن بادام یا جوجوبا نیز به حفظ حجم و قوام بافتها کمک میکند. ترکیب تمرینات و ماساژ، افزون بر این که عضلات را قویتر میکند، سبب آرامش و کاهش استرس ناشی از ارتودنسی نیز میشود.
پایبندی به برنامه درمانی ارتودنتیست
یکی از عوامل مهم در جلوگیری از لاغری ناخواسته صورت، پایبندی دقیق به برنامه درمانی ارتودنتیست محسوب میشود. تغییرات بیش از حد سریع یا نامنظم در تنظیم بریسها میتواند باعث فشار غیرضروری بر فک و عضلات صورت شده و منجر به کاهش حجم عضلات یا تغییر ناخواسته فرم صورت شود. بنابراین، حضور منظم در جلسات و انجام دقیق توصیههای متخصص ضروری است.
اگر در طول درمان احساس درد شدید، دشواری در جویدن یا کاهش وزن غیرعادی داشتید، باید بلافاصله موضوع را با ارتودنتیست در میان بگذارید تا تنظیمات لازم انجام شود. همچنین، متخصص میتواند بر اساس شرایط شما توصیههای تغذیهای و ورزشی ویژهای ارائه دهد تا از تحلیل عضلات جلوگیری شود.
پایبندی به این برنامه منجر به بهبود نتیجه نهایی ارتودنسی شده و کمک میکند صورت فرم متعادل و سالم خود را حفظ کند. در واقع، همکاری فعال بیمار با ارتودنتیست یک عامل کلیدی برای پیشگیری از تغییرات ناخواسته چهره خواهد بود.
مدت زمان و ماندگاری تغییرات چهره پس از ارتودنسی
تغییرات چهره پس از ارتودنسی معمولاً پس از برداشتن بریسها به تدریج نمایان میشوند و بسته به شرایط فردی، میتوانند ماندگاری بالایی داشته باشند.
بلافاصله بعد از برداشتن بریسها، بسیاری از بیماران متوجه تغییرات در فرم لبها، فک و هماهنگی کلی چهره میشوند. با این حال، برای تثبیت کامل این تغییرات و سازگاری بافتهای نرم، ممکن است چند هفته تا چند ماه زمان لازم باشد. این بازه زمانی تحت تأثیر عواملی مانند شدت ناهنجاری اولیه، سن بیمار و میزان همکاری او با درمان خواهد بود.
در صورتی که بیمار به دستورالعملهای پس از درمان پایبند باشد و از ریتینرها بهطور منظم استفاده کند، تغییرات ایجاد شده معمولاً دائمی خواهند بود. با این حال، در طول زمان ممکن است تغییرات جزئی به دلیل فرایندهای طبیعی مانند افزایش سن، تغییرات وزن یا تغییرات عضلانی صورت رخ دهد.
ریتینرها ابزار کلیدی برای حفظ موقعیت جدید دندانها و فکها هستند و از بازگشت تدریجی ناهنجاریها جلوگیری میکنند. عدم استفاده منظم از آنها میتواند باعث تغییر فرم صورت در طولانیمدت شود.
در کودکان و نوجوانان، رشد فک پس از درمان میتواند بر فرم صورت اثر بگذارد. همچنین، عادتهای دهانی مانند فشار دادن زبان به دندانها یا دندانقروچه ممکن است تغییرات بهدستآمده را تحت تأثیر قرار دهند.
رعایت توصیههای ارتودنتیست و پیگیری منظم، بهترین راه برای حفظ نتایج و ماندگاری تغییرات ظاهری پس از ارتودنسی به شمار میرود.
جمعبندی
ارتودنسی تنها یک درمان اصلاحی برای ردیفکردن دندانها نیست، بلکه میتواند تأثیرات ظاهری قابلتوجهی بر فرم و تناسب صورت داشته باشد. در برخی موارد، با اصلاح ناهنجاریهای فکی و دندانی مانند بیرونزدگی دندانها، فاصله زیاد بین آنها یا نامتقارن بودن فکها، صورت ظریفتر و متعادلتر به نظر میرسد. این تغییرات میتوانند باعث برجستهتر شدن گونهها، بهبود خطوط صورت و حتی لاغرتر به نظر رسیدن آن شوند.
با این حال، این اثرات در همه افراد یکسان نیست و شدت و نوع تغییرات به فاکتورهایی مانند نوع مشکل دندانی، سن بیمار، میزان انعطافپذیری بافتها و نحوه همکاری با درمان بستگی دارد. برخی بیماران ممکن است تغییرات قابلتوجهی در فرم صورت تجربه کنند، در حالی که در دیگران این تغییرات خفیفتر باشد. مشاوره دقیق با متخصص ارتودنسی پیش از شروع درمان، بهترین راه برای پیشبینی میزان تغییرات و دستیابی به نتیجهای هماهنگ با انتظارات شماست.
سوالات متداول
آیا همه افراد بعد از ارتودنسی صورتشان لاغر میشود؟
خیر، لاغری صورت یک نتیجه عمومی و قطعی برای همه افراد پس از ارتودنسی نیست.
لاغری صورت در ارتودنسی دائمی است یا موقتی؟
اگر ناشی از تغییر رژیم غذایی باشد موقتی است ولی اگر ناشی از تغییر موقعیت فک هست دائمی خواهد بود.
چه عواملی باعث تشدید لاغری صورت حین ارتودنسی میشود؟
کاهش وزن عمومی، رژیم غذایی محدود و اصلاح شدید موقعیت فک میتوانند این تغییر را بیشتر کنند.
آیا نوع دستگاه ارتودنسی بر لاغری صورت تأثیر دارد؟
بله، دستگاههای ثابت معمولاً تغییرات بیشتری ایجاد میکنند، در حالی که متحرک تأثیر کمتری دارد.
آیا لاغری صورت بعد از ارتودنسی بر زیبایی تاثیر مثبت دارد؟
در بسیاری از موارد بله، چون باعث تناسب و تقارن بیشتر در چهره میشود.
چگونه میتوان با تغذیه مناسب از لاغری صورت جلوگیری کرد؟
با مصرف غذاهای نرم و پرکالری سالم، پروتئین کافی و وعدههای غذایی منظم میتوان این اثر را کاهش داد.
آیا سن بیمار در میزان لاغری صورت نقش دارد؟
بله، در کودکان و نوجوانان تغییرات بیشتر و سریعتر دیده میشود تا در بزرگسالان.
آیا تمرینات ورزشی صورت میتواند لاغری ناشی از ارتودنسی را کاهش دهد؟
بله، تمرینات تقویتکننده عضلات صورت میتوانند به حفظ حجم و فرم آن کمک کنند.